Hrvatsku za deset godina napustilo više od 1.200 ljekara

Sociolozi Ljiljana Pintarić s Filozofskog fakulteta u Osijeku i Drago Župarić-Iljić s Filozofskog fakulteta u Zagrebu sproveli su istraživanje intervjuima s 18 ljekara koji su već iselili iz Hrvatske, kako bi stekli relativno dubli uvide u ključne motive za njihovo iseljavanje iz Hrvatske, naveli su.

Dodaju da je to jedno od prvih obuhvatnijih istraživanja koje je pomoću kvalitativne metodologije nastojalo analizirati i razumjeti motive odlaska i premostiti jaz u postojećim istraživanjima.

Iseljavanje doktora iz Hrvatske oblikuju brojni među povezani faktori i ono je podstaknuto nizom organizacijskih problema javnog zdravstvenog sistema, ponajprije teškim uslovima rada, te visokim nivoom percepcije korupcije, kako u javnom zdravstvenom sistemu, tako i u cijeloj državi.

Prvo loša organizacija, drugo aspiracije doktora

Loše upravljanje i organizacija sistema nametnulo se kao primarni razlog odlaska, čak prije profesionalnih aspiracija doktora, koji su drugi motiv odlaska.

Širi društveni i politički kontekst samo je opšti okvir u kojem se događaju različite negativne institucionalne prakse, poput klijentelizma i korupcije, koje ulaze u jednačinu sveopšteg nezadovoljstva sagovornika radnim okruženjem i radnim uslovima, rekli su.

Veliki dio iseljenih doktora i doktorica govorio je istraživačima o lošim međuljudskim odnosima kao jednom od najvažnijih razloga za iseljenje, a ta je tema u njihovim iskazima često povezana i s pretjeranom politizacijom struke, te formiranjem suprotstavljenih grupacija, tzv naših i njihovih.

U kontekstu međuljudskih odnosa spominjali su pojavu mobinga, u većini slučajeva u odnosima nadređenih prema podređenima, ali ponekad i među kolegama na istom hijerarhijskom nivou.

Pojavljuju se dvije vrste mobinga, pojedinačni slučajevi iskorišćavanja pozicije moći, koji je na neki način ugrađen u sistem, naročito prema mlađim doktorima, specijalistima. Takođe, primijetan je poseban tip sistemskog mobinga u vidu rodno diskriminativnog zlostavljačkog ponašanja i korišćenja pozicija moći za uznemirujuće prakse nadređenih spram podređenih radnika i radnica.

Neizbježna je i tema nepotizma budući da pogodovanje pojedinim kolegama (“našima”) nauštrb drugih, odnosno, izostanak meritokratskih principa, obilježava odnose u radnim kolektivima u kojima postoje podjele na “naše” i “njihove”.

Na taj se aspekt naslanja i pojava visokog stupnja kompetitivnosti kod napredovanja u karijeri, naročito u kliničkim bolnicama u kojima postoji i aspekt bavljenja naukom i nastavom na fakultetima.