Aktivno i kontinuirano bavljenje muzikom dovodi do promjena u mozgu

Još u 19. vijeku, naučnici u Nemačkoj, Italiji i Francuskoj započeli su istraživanja vezana za promjene na mozgu, koje nastaju tokom slušanja i reprodukovanja muzike. Ispitivanja povezuju neurologiju, psihologiju i muzičke nauke, a savremene tehnologije učinile su dostupnijim PET skener, magnetnu rezonancu, kao i standardizovane upitnike za proučavanje povezanosti muzike sa različitim neurološkim pojavama.

„Rezultati svih ovih dosadašnjih studija ukazuju na to da se na prvom mjestu razvija auditivna kora, koja je naravno zadužena i za slušanje muzike, i za percepciju, ali i za samo izvođenje. Motorna kora takođe je za sve ovo zadužena, naročito pri sviranju, pri bilježenju nota, pri davanju ritma, recimo, nogom“, navodi Slađana Ivić, muzički pedagog.

Senzomotorna kora, koja je odmah tu pored, dodaje Ivićeva, ona nam šalje taktilnu povratnu informaciju prilikom sviranja ili igranja. Mali mozak takođe učestvuje u koordinaciji pokreta i emocionalnoj reakciji na muziku.

Blagotvorno dejstvo muzike

Naučno je dokazano da muzika snižava nivo kortizola, odnosno hormona stresa u organizmu, što je samo jedno od njenih blagotvornih dejstava.

„Prilikom i slušanja i izvođenja muzike zapaženo je da se brže i u većoj mjeri oslobađa dopamin, neurotransmiter za zadovoljstvo, zadužen takođe i za učenje i motivaciju. Veoma je koristan za naše cjelokupno psihološko funkcionisanje. I dalje se vrše studije, još uvijek je nejasno u kojoj mjeri utiče na porast serotonina, oksitocina ili norefrina, ali postoji hipoteza da i na to utiče“, naglašava Slađana Ivić.

Muzika preoblikuje naš mozak

Pored toga što izaziva promjene u endokrinom sistemu, muzika utiče i na samu strukturu i veličinu našeg mozga.

„Mozak muzičara jeste razvijen, ima više sive mase u auditivnom motornom korteksu, ima više sinapsi koje su zadužene za slanje informacija u mozgu, veće aksone i veću proizvodnju dendritskih bodlji, tako da je u svakom smislu razvijeniji. Te muzičke vještine koje stiču usljed dugogodišnjeg obrazovanja mogu da prenesu na ne-muzičke vještine. To se zove efekt dalekog transfera i to je dosta vidljivo u egzekutivnim funkcijama, kod inhibitorne kontrole, radne memorije, kognitivne fleksibilnosti. To su sve najviši nivoi kognitivnog funkcionisanja bitni za budućnost, za karijeru, za život generalno“, objašnjava Ivićeva.

Muzički pedagozi se često susreću sa djecom koje u početku ne percipiraju i ne intoniraju muzičke kompozicije na visokom nivou. Međutim, u praksi se pokazalo da vježbom i upornošću mogu značajno da unaprijede svoje muzičke vještine.

„Aktivno i kontinuirano bavljenje muzikom vrši promjene na njihov mozak, vježba ih, trenira ih da pažljivo percipiraju zvuk, da jasno razlikuju sve muzičke komponente, jer je muzika multidimenzionalni stimulus“, napominje muzički pedagog.

Apsolutni sluh i sinestezija

Apsolutni sluh je jedna izvanredna sposobnost koju rijetko ko ima, a odnosi se na percipiranje apsolutne frekvencije tonova.

„Osim toga, zanimljivo je da apsolutni sluh često je povezan sa pojavom sinestezije, a one su zajedno i genetski i fenotipski povezane. Sinestezija se odnosi na percipiranje muzike i slušanje muzike kroz boje, oblike, neke elemente, uglavnom su boje u pitanju. To je ono kad čujete da neki ton Ce ili ton De zapravo čuje kao plavu boju, na primjer, ili Re im bude braon“, kaže Slađana Ivić.

Samo jedna od deset hiljada osoba će biti srećna da posjeduje apsolutni sluh. Ta osobina je nasljedna, a interesantno je da je najčešće imaju ljudi sa azijskog kontinenta.