Medicinska i etička propast – 85 donora sperme u Holandiji začelo hiljade djece

Nacionalna organizacija za ginekologiju i akušerstvo saopštila je da su brojne klinike namjerno koristile spermu istih donora više od 25 puta, čak i zamjenjivale uzorke i dozvoljavale istim muškarcima da doniraju spermu u više klinika.

„Broj takozvanih masovnih donora treba da bude nula. Ne treba uopšte da postoje. U ime cijele naše profesije, želimo da se izvinimo. Nismo radili kako je trebalo“, navela je ginekološkinja Marieke Šunenberg.

Zakon namijenjen smanjivanju rizika od nehotičnog incesta i srodničkog razmnožavanja zabranjuje donore da začnu više od 25 djece još od 1992. godine, ali se pokazalo da je njegova primjena problematična zbog striktnih zakona o privatnosti.

Ograničenje je 2018. godine sa 25 spušteno na 12 djece, ali je nacionalni registar donora i majki sa kodnim sistemom koji obezbjeđuje da sperma od istih donora ne može da se koristi u više začeća počeo sa radom tek sada u aprilu.

„Rezultat toga jeste da sada, prvi put, imamo tačan broj djece po donoru“, kaže Šunenberg.

Od 2004. godine, kada je pravo donora na anonimnost ukinuto, podaci pokazuju da je bilo najmanje 85 „masovnih“ donora, odnosno onih koji imaju najmanje 25 začeća sa njihovom spermom.

Većina ih je postala biološki otac za 26 do 40 djece, ali nekoliko ima 50 do 75 začeća. Među njima ima i doktora za plodnost, uključujući i Jana Karbata, koji je ilegalno koristio svoju spermu i začeo najmanje 81 dijete na svojoj klinici.

„Najplodniji“ donor je Jonatan Jakob Mejer, po kom je snimljen i dokumentarac na Netfliksu. Prozvan kao „Čovjek sa 1.000 djece“, Mejer je začeo najmanje 550 djece širom svijeta, a više od stotinu njih u holandskim klinikama.