Ustavni sud će provjeriti zakon o Zeti

Formiranje nove opštine ipak je pod znakom pitanja jer će Ustavni su, na inicijativu Demokratskog fronta provjeriti Zakon o teritorijalnoj organizaciji Crne Gore i Zakon o Glavnom gradu. Prethodno je Zakonodavni odbor Skupštine Crne Gore donio stav da zakon nije u skladu sa Ustavom Crne Gore. Juče smo pokušali da iz kabineta predsjednika Crne Gore Mila Đukanovića saznamo da li će on i kada potpisati zakon s obzirom na ovu činjenicu. Zvaničnu izjavu nijesmo dobili, ali su kazali da ćemo o tome biti blagovremeno obaviješteni, piše Dan.

Maja Vukićević, predsjednica Zakonodavnog odbora kazala je da je Demokratski front najavio da će ispitati ustavnost Zakona o teritorijalnoj organizaciji Crne Gore i Zakona o Glavnom gradu, ukoliko ih parlamentarna većina usvoji bez amandmana koje je predala opozicija, a koji bi doprinijeli da ova zakonska rješenja budu kvalitetnija i usklađena sa Ustavom i pravnim sistemom.

”Nažalost, nije bilo razumijevanja, već su se kolege iz DPS-a i GP URA vodile sitnim političkim interesima i time su pokazali da im nije važan interes građana Zete. Jer da se iza njihovih predloga ne krije samo politika, dozvolili bi građanima Zete da glasaju na lokalnim izborima u Podgorici. Sjednica je sama po sebi bila problematična jer se na dnevnom redu našla tačka o Sudskom savjetu, koja po poslovniku i Zakonu o sudskom savjetu nije mogla biti predložena na način kako je to urađeno na ovom zasijedanju. Ali, osim toga i izmjene i dopune Zakona o teritorijalnoj organizaciji Crne Gore i Zakona o Glavnom gradu su pravno sporne što je izglasano i većinom glasova u Zakonodavnom odboru. Ovim zakonima se nakon raspisanih lokalnih izbora u Podgorici, mijenja teritorija glavnog grada, broj birača, a znamo da se broj odbornika određuje na osnovu broja birača, a sad ćemo imati situaciju da se to čini naknadno, nakon raspisanih izbora, čime ulazimo u pravnu nesigurnost” – kaže Vukićević.

URA glasanje o Zeti uslovila mjesnim referendumom

Poslanik GP URA Miloš Konatar u toku rasprave na sjednici Skupštine predložio je da se mještani Dajbaba na referendumu izjasne da li žele da budu dio opštine Zeta ili Glavnog grada. U njihovom saoštenju od juče tvrde da će to tako biti.

”URA je glasanje za odvajanje Zete uslovila organizovanjem mjesnog referenduma u Dajbabama, kako bi se građani direktno izjasnili – da li žele da budu sastavni dio Opštine Zeta. Taj mjesni referendum će biti organizovan u naredna dva mjeseca, a odmah nakon toga – ukoliko građani Dajbaba budu iskazali spremnost da budu dio Opštine Zeta, odmah će biti pripojeni jednostavnim i brzim izmjenama Zakona”– kaže URA.

Na koji način je URA uslovila glasanje pokušali smo juče da saznamo od Miloša Konatara, ali on nije odgovarao na telefonske pozive, navodi Dan.

Ona ističe da se građanima Zete uskraćuje pravo da biraju i da budu birani, kao jedno od osnovnih prava.

”Time se oni dovode u nejednak položaj sa građanima opštine Tuzi koji su glasali na lokalnim izborima u Podgorici 2018. godine nakon što su stekli status samostalne opština. Poznato je da je jednakost građana zagrantovana Ustavom, ali po zakonskim rješenjima koja su juče donijeta građani Zete nisu jednaki i imaju manje prava od ostalih. Osim što je sama sadržina ovih zakona izuzetno problematična jer se suštinski za građane Zete mijenja samo ime opštine, a i dalje ostaju zavisni od Glavnog grada, sa veoma skromnim sredstvima koja su im opredijeljena, jasno je da su oni i pravno sporni i očekujemo da Ustavni sud to i potvrdi. Ovoj parlamentarnoj većini nažalost postala je praksa da donose zakone koji nisu u skladu sa Ustavom i pravnim sistemom, pa je ovo samo nastavak sprovođenja pravnog nasilja zloupotrebom Skupštine” – kazala je Vukićević.

Milan Knežević na Tviteru je napisao da će poslanici DF-a podnijeti inicijativu Ustavnom sudu na ocjenu ustavnosti “antizetskih” zakona.

”Naša borba je tek počela, i nemamo dilemu da ćemo pobijediti”– napisao je Knežević.

Jasan je cilj i pozadina da Glavni grad praktično ne želi da u svom sastavu ima Zetu, nego da je na silu formira kao jedinicu lokalne samouprave kako bi glasačko tijelo bilo odvojeno, ocijenio je za Radio Crne Gore profesor Đorđije Blažić. On ističe da je na djelu kršenje demokratije, ali da je najgore što će preko 150.000 građana Podgorice biti uskraćeno za glasanje na konsultativnom referendumu.

”Definitivno da se radi ne samo o podrivanju demokratije, s jedne strane, i uskraćivanju ustavnih prava građana na referendumu, pošto je zakon veoma precizan i veoma jasan. Jedan od tih uslova za osnivanje opštine je takozvani konsultativni referendum koji je očigledno izdignut, ali ovo je još drastičnija situacija kada parlament, kada zakonodavac, potpuno svjesno krši zakon, dovodeći u situaciju da ostvaruje isključivo partijske interese jer sve ovo što se dešava ne dešava se slučajno pred izbore” – kaže Blažić.

Krajnji rezultat na štetu građana

Brojni građani Zete smatraju da će zakoni o Zeti proći kao i prvobitno najavljeni Zakon o slobodi vjeroispovijesti koji je izveo narod na ulice. Iz Odbora “Za spas Zete” kazali su da je Zeta dobila status opštine, ali da tamo postoji razočarenje zbog načina na koji je to urađeno. Oni navode da je njihov krajnji cilj bio formiranje samostalne opštine, ali ne kako bi se zadovoljili uski partijski interesi, već kako bi se ispoštovala volja građana.

” U krajnjem, ta volja građana je bila sažeta u prihvatanju amandmana koji bi garantovali Zeti 24 naselja (22 postojeća uz dio naselja Dajbabe i Kuće Rakića) i opciono Žabljak Crnojevića. Nakon što smo izkazali želju da sve političke subjekte upoznamo sa opravdanošću naših zahtjeva, i nakon što smo dobar dio njih upoznali sa navedenim, krajnji rezultat ove priče je išao na štetu građana Zete. Ni pomenuti amandman koji se odnosio na naselja, kao ni drugi amandmani koji su bili plasirani u cilju poboljšanja pozicije Zete kao nove opštine u njenoj početnoj fazi, nisu prihvaćeni, čime je zaokružena dugogodišnja diskriminacija Zete i njenih građana od strane predlagača ovakvih zakonskih inicijativa” – poručuju iz Odbora.

On ističe da ćemo brzo vidjeti i korake Ustavnog suda.

”Da li će da ćuti, kao što je navikao decenijama, ili će zakon, čim se objavi i stupi na snagu, staviti u proceduru da ga po službenoj dužnosti ocijeni” – kazao je Blažić.

Centar za demokratsku tranziciju (CDT) pozvao je predsjednika Crne Gore Mila Đukanovića da “zetske zakone”, vrati na ponovno odlučivanje. Zakone koje je usvojila Skupština Crne Gore u CDT-u smatraju štetnim za demokratiju. Ističu da je izglasavanjem “zetskih” zakona promijenjena izborna jedinica Podgorica u sred izbornog procesa.

”Ta pojava se u literaturi zove gerrymandering i predstavlja opasnu izbornu manipulaciju. Partije nijesu izvukle pouke iz onakvog odlaganja izbora. Nastavljaju sa podrivanjem demokratije”– navode iz CDT-a na Tviteru.

Na sjednici Skupštine usvojen je samo jedan amandman, a to je da opština postaje danom stupanja zakona na snagu, a ne kao što je to bio slučaj sa Tuzima gdje je bila odložena primjena. Oni su imali više od godinu dana da se pripreme. Naime, zakon je usvojen 29. aprila 2017. godine, a stupio je na snagu 1. septembra 2018. godine.

Biće posebno zanimljivo kako će pravno da uobliče organe koji će da vode Opštinu do izbora pošto je najavljeno da će pred Upravnim sudom biti odlučivan izbor Tanje Stajović kojoj je produžen mandat na mjestu predsjednice Opštine u okviru Glavnog grada-Golubovci. Skupštini opštine u okviru Glavnog grada – Golubovci je produžen mandat na osnovu zakona koji je u međuvremenu oborio Ustavni sud.