Nanogicu nosi 66 osuđenika, na raspolaganju još 43

Trideset trogodišnja Biljana Pavićević ubijena je 21. avgusta, a osumnjičeni za njeno ubistvo – njen bivši suprug Miljan Bošković počinio je samoubistvo mjesec kasnije u toaletu spuškog zatvora.

Pavićević je prijavljivala Boškovića policiji za prijetnje, ali nadležni nijesu pronašli ,,elemente krivičnog djela“, pa mu je izrečena mjera zabrane prilaska, koja nije mogla biti iskontrolisana.

“Shodno Krivičnom zakoniku Crne Gore, nošenje nanogice se može izreći učiniocu krivičnog djela nasilje u porodici ili u porodičnoj zajednici, te krivičnog djela protiv polne slobode, krivičnog djela rodoskrvljenje ili nekog drugog krivičnog djela kojim se ugrožava život ili tijelo nekog lica ili krivičnog djela neovlašćena proizvodnja, držanje i stavljanje u promet opojnih droga”, kazali su Pobjedi iz Ministarstva pravde.

Elektronsko nadzor

Kako dodaju, putem sistema za elektronski nadzor se kontroliše i mjera bezbjednosti zabrana približavanja koja je izrečena osuđenom licu pravosnažnom sudskom presudom u krivičnom postupku.

Ministarstvo pravde ima na raspolaganju 109 nanogica za elektronski nadzor koje se koriste u postupcima izvršenja kazne zatvora u prostorijama za stanovanje, od kojih je 66 u upotrebi.

“Ova kazna se može izreći samo učiniocu krivičnog djela kojem je sud utvrdio i izrekao kaznu zatvora u trajanju do šest mjeseci za izvršeno pojedinačno krivično djelo, pri čemu će sud uzeti u obzir ukupnu ličnost tog lica i sve okolnosti pod kojima je izvršio krivično djelo, kao i propisanu svrhu kažnjavanja. S druge strane, ova kazna se ne može izreći licu osuđenom za krivično djelo protiv braka i porodice ako živi sa oštećenim u istom porodičnom domaćinstvu ili porodičnoj zajednici”, kazali su iz Ministarstva pravde.

Podsjetili su da je 28. decembra 2017. godine započeto sa izvršenjem prve kazne zatvora u prostorijama u kojima osuđeni stanuje, a nakon što je Ministarstvo pravde sprovelo postupak koji je podrazumijevao obezbjeđivanje svih tehničkih preduslova koji su bili potrebni za sprovođenje ove vrste kazne u praksi.

Objašnjavaju da će ovu mjeru bezbjednosti sud izreći kada zaključi da postoji opasnost da bi učinilac mogao ponovo da izvrši isto ili istovrsno krivično djelo, a sa svrhom da se otklone stanja ili uslovi koji mogu biti od uticaja da ponovo izvrši to djelo.

“Ovdje je važno istaći da, ako je osuđenom licu izrečena samo mjera bezbjednosti zabrana približavanja, ali ne istovremeno i kazna zatvora koja se izvršava u prostorijama u kojima osuđeni stanuje, osuđeno lice je u potpunosti slobodno u kretanju van prostorija u kojima stanuje, a njegova obaveza koja proističe iz izrečene mjere bezbjednosti se sastoji u tome da ne smije prekršiti izrečenu mjeru i približiti se oštećenom licu/žrtvi krivičnog djela ispod udaljenosti koju je sud odredio u presudi, jer bi to predstavljalo novo krivično djelo”, navode.

Kontrola

Nadzor nad izvršenjem kazne zatvora koju osuđenik izdržava u prostorijama za stanovanje se vrši putem sistema za elektronski nadzor Ministarstva pravde. Putem sistema se elektronskim putem kontroliše da li osuđeno lice izvršava kaznu u skladu sa sačinjenim programom izvršenja, odnosno da li poštuje sve obaveze koje su definisane relevantnim propisima kojima je uređen postupak izvršenja ove vrste kazne, tj. obaveze koje su mu određene programom izvršenja kazne ili rješenjima koja se donose u toku postupka izvršenja.

Između ostalog, kontroliše se da li se osuđeno lice nalazi unutar granica prostorija koje su određene za izvršenje kazne, te da li poštuje vrijeme koje mu je tačno određeno za slobodan boravak van prostorija u dnevnom trajanju od jednog časa, kao i vrijeme koje mu je odobreno za boravak van prostorija radi ostvarivanja određenih svojih prava ili obaveza.

Glavne prednosti izdržavanja kazne zatvora u prostorijama za stanovanje, u odnosu na kaznu zatvora koja se izvršava u zatvorskoj ustanovi, sastoje se u tome što se izbjegavaju negativni efekti kao što su odvajanje od porodice, jer osuđeno lice ima mogućnost da sačuva svoje porodične i emotivne odnose, da zadrži komfor života na koji je već navikao u svojoj kući, da prima posjete i ostvaruje komunikaciju sa licima sa kojima je kontaktirao i ranije, te da svakodnevno ostvaruje socijalne kontakte boravkom van prostorija u kojima stanuje u okviru zakonom propisanog, a programom izvršenja kazne tačno odobrenog vremena.

Takođe je u prilici da zadrži svoj postojeći posao i tako ostvaruje zaradu za sebe i porodicu, jer mu pod određenim zakonskim uslovima može biti odobreno da za vrijeme izdržavanja kazne redovno odlazi na svoj posao. Nadalje, izbjegava se mogući negativan uticaj drugih zatvorenika, ukoliko bi osuđeni kaznu izvršavao u zatvorskoj ustanovi. Prednosti se sastoje i u tome što se smanjuje zatvorska populacija, što za posljedicu ima manje troškove i izdvajanja države po osnovu izvršenja kazne zatvora kao alternative.

Prije svega, osuđeno lice u toku izdržavanja kazne ima pravo da boravi jedan čas dnevno van prostorija u kojima stanuje, a vremenski period u kojem može koristiti to pravo se određuje programom izvršenja kazne koji se osuđenom licu predaje na dan početka izvršenja kazne, a može se odrediti i izmjenom tog programa sačinjenom u toku postupka izvršenja kazne.

Hitne situacije

Osuđeno lice može uz odobrenje Ministarstva pravde, a na osnovu prethodno podnijetog zahtjeva i dostavljene odgovarajuće dokumentacije, napustiti prostorije u kojima stanuje radi pružanja medicinske pomoći osuđenom ili članu njegovog domaćinstva, radi odlaska na redovne zdravstvene preglede zbog teške, akutne ili hronične bolesti, zatim radi odlaska u sud ili drugi organ, te radi pohađanja nastave tokom redovnog školovanja i odlaska na polaganje ispita.

“Takođe, može napustiti prostorije u kojima stanuje radi svog vjenčanja ili smrti bliskog lica, obaveze staranja prema članu porodice, u skladu sa zakonom, u slučaju da tu obavezu ne može da obavlja drugo lice, te radi obavljanja neodložnog posla u vezi sa sopstvenim izdržavanjem. Konačno, zakon propisuje da može napustiti prostorije u kojima stanuje radi redovnog odlaska na posao, ukoliko krivično djelo za koje je osuđen nije u vezi sa radom i ukoliko dostavljena propisana dokumentacija potvrđuje da su ispunjeni uslovi za to”, kazali su Pobjedi iz Ministarstva pravde.

Dodaju da osuđeno lice kojem je potrebna hitna medicinska pomoć može napustiti prostorije u kojima stanuje i bez prethodnog odobrenja Ministarstva pravde, ali je dužan da, najkasnije u roku od 24 časa od napuštanja, obavijesti Ministarstvo pravde i da u istom roku dostavi izvještaj zdravstvene ustanove na osnovu kojeg će se utvrđivati da li je postojala opravdanost napuštanja prostorija.