Aktivnosti CEDIS-a kao podrška ljetnjoj turističkoj sezoni

Crnogorski elektrodistributivni sistem daje doprinos razvoju turizma u Crnoj Gori kroz usklađivanje svojih aktivnosti sa potrebama opština koje se pripremaju za ljetnju turističku sezonu.

Plan održavanja za 2023. godinu je sačinjen tako da se u I i II kvartalu prioritetno realizuju aktivnosti na održavanju elektroenergetskih objekata 35 kV naponskog nivoa na području primorskih opština. Aktivnosti podrazumijevaju preglede, ispitivanja, reviziju i remont opreme, zaštitnih i komandno-signalnih uređaja.

Sektor za održavanje 20 kV i 35 kV ozbiljno je pristupio realizaciji zacrtanog plana, pa je od februara  ove godine intenvizirao aktivnosti i završio sve  planirane radove do početka turističke sezone. Realizacijom plana stvoreni su uslovi za nesmetano snabdijevanje korisnika električnom energijom tokom trajanja turističke sezone, odnosno smanjene su mogućnosti nastanka kvarova i prekida u napajanju objekata od značaja za turističku privredu.

U toku trajanja sezone Sektor za održavanje 20 kV i 35 kV neće vršiti planirana isključenja, već će organizovati 24-časovnu pripravnost i dežurstva operativnih ekipa, kako bi u slučaju nastanka poremećaja i kvarova u elektrodistributivnom sistemu mogao odmah odgovoriti u interesu svih korisnika na teritoriji Crne Gore, a prvenstveno na području koje nudi turistički proizvod.

Treba naglasiti da se, i  pored svih aktivnosti na preventivnom održavanju, ne mogu predvidjeti neplanirani dogođaji koji mogu prouzrokovati poremećaje u sistemu i prekide u napajanju električnom energijom. Tako je krajem prethodnog mjeseca, neovlašćenom aktivnošću trećeg lica, prilikom izvođenja građevinskih  radova došlo do značajnog oštećenja  35 kV kablovskih vodova „Tivat 1“ i „Tivat 3“ koji su od vitalnog značaja za snabdijevanje električnom energijom opštine Tivat, čime je izazvan prekid u napajanju korisnika na tom području.

Nakon velikog uloženog truda naših ekipa, angažovanih na saniranju nastalih oštećenja, uspostavljeno je uredno snabdijevanje korisnika sa područja Tivta. Daljim aktivnostima nadležnog Sektora izvršena su dodatna ispitivanja i ukopavanja kabla kako bi ovaj vod bio siguran i pouzdan u eksploatacionom periodu tokom turističke sezone.

I pored zahtjevnih tekućih obaveza na radnim zadacima održavanja elektroenergetskih objekata, operativne ekipe Sektora dale su punu podršku i realizaciji investicionih projekata od značaja za razvoj elektrodistributivnog sistema.

Jedan od strateških projekata CEDIS-a je implementacija „pametnih mreža“ u elektrodistributivnom sistemu, koja podrazumijeva uspostavljanje SCADA/ADMS sistema za daljinsko upravljanje distributivnim trafostanicama na cijelom području Crne Gore, čija je vrijednost projektovana na 25 miliona eura.

Tako veliki projekat zahtijeva faznu realizaciju, pa je u prvoj fazi predviđena implementacija 40 trafostanica prenosnog odnosa 35/10 kV. S obzirom na to da su ranije analize pokazale da 15 trafostanica nije u stanju da podrži ovaj sistem, pristupilo se neophodnoj rekonstrukciji opreme u njima.

Radovi na pripremi trafostanica odvijaju se planiranom dinamikom, pa je već završeno deset trafostanica na području Bara, Budve, Kotora, Ulcinja i Herceg Novog.

Svi resursi Sektora za održavanje 20 kV i 35 kV su u službi realizacije ovog važnog projekta, pa su tokom prethodnih pet mjeseci realizovan radovi i ugrađena oprema u vrijednosti od preko 500 hiljada eura.

Implementacijom SCADA/ADMS sistema postiže se efikasno upravljanje elektrodistributivnom mrežom na osnovu informacija o procesima na mreži u realnom vremenu, uključujući i vizualizaciju mrežnih procesa i mogućnost blagovremene reakcije u cilju izbjegavanja preopterećenja. To će u krajnjem dovesti do smanjenja broja prekida, odnosno sigurnijeg i kvalitetnijeg napajanja korisnika električnom energijom. Potpuni nadzor nad mrežom omogućiće i osjetne uštede kroz dodatno smanjivanje gubitaka u elektrodistributivnom sistemu.