EPCG u brojkama (2): Problematične odluke prije 2021. godine

Piše: Milutin Đukanović

U prvom tekstu smo napravili uvod u priču, a sada ćemo predstaviti neke veoma problematične odluke, koje su usvajane i realizovane prije 2021. godine. Misli se, dakle, na poslovne odluke, prije 2021. godine, koje su nanijeli štetu EPCG i građanima, a neke, i dalje nanose štetu EPCG i građanima (privatizacija 2009. godine, kasnije otkup akcija, kupovina Rudnika uglja Pljevlja, odnos sa KAP-om, povlašćeni proizvođači).

https://adria.tv/vijesti/ekonomija/djukanovic-epcg-u-brojkama/

Privatizacija

Da podsjetimo, privatizacija EPCG je izvršena 2009. godine preko fantomske firme River. Fondovi su svoje akcije prodali po 7,1€ za akciju i po tom osnovu prihodovali 138.514.000€. Da su ih tada prodavali po 8,4€ po akciji, koliko su ih kasnije prodali, Vlada i mali akcionari, prihodovali bi 163.875.718. Ukupni prihodi države, EPCG, Fondova i malih akcionara iznosili su 434,810,683€. Mali akcionari privatizacionih fondova od ove transakcije nijesu imali nikakve koristi. Fondovi su novac brzo potrošili. Zbog čega nije prihvaćena ponuda od 11,1 evro po akciji od grčkog konzorcijuma, kojeg su činili državna energetska kompanija Public Power i biznismen Viktor Restis, po kom osnovu bi se prihodovalo 608.084.959€ ili sveukupno za 173.274.276€ više nego što je ponudila A2A, ostalo je nerazjašnjeno do današnjeg dana. Izgubili su i dražava i EPCG. Ali zato je neko dobio Sveti Stefan, a i Prva banka je odjednom postala najlikvidnija banka u državi (iako je 2008 godine država spasila Prvu banku sa 44 miliona evra), a ni vlasnicima fondova nije krivi dio.

Finansijske transakcije koje su ugrožavale likvidnost i dovodile do umanjenja kapitala

Osim privatizacije, odnosno dokapitalizacije,  još neke odluke se nikako ne mogu smatrati korisnim za EPCGmi građane. Ukazaćemo na neke od njih. EPCG je na svojim žiro računima na dan 01.01.2017. godine imala 232,326,991.88€, a na dan 01.01.2021. godine stanje na žiro računima je iznosilo 39,596,540.93€, -(minus) 192.730.451M).

Samo dvije transakcije koje su suštinski predstavljale čist trošak kompanije u iznosu –(minus)136.937.251€, i to 104,524,861€  miliona evra(-51,657,280€ i -52,867,581€) za kupovinu akcija od A2A i 32,412,435€ za kupovinu akcija Rudnika uglja Pljevlja. Po osnovu kupovine sopstvenih akcija, a zatim njihovog poništenja došlo je do smanjenja kapitala kompanije za 140.576.831€. Do smanjenja kapitala EPCG je došlo i 2017. godine, zbog pokrića nagomilanih gubitaka, i to za iznos od –(minus)148.380.692€. U decembru 2021. godine nakon okončanja stečajnog postupka u KAP-u, EPCG nijesu priznata potraživanja po osnovu isporučene električne energije iz 2012. godine u iznosu od 43.651.998€. Od ovog iznosa kroz PDV prijavu od decembra 2021. godine priznat nam je obračunati iznos PDV na ove fakture vrijednosti 5.614.236€ i gubitak po ovom osnovu iznosi –(minus) 38.037.762€.

Osim ovih finansijskih akrobacija, EPCG se značajno opteretila i neposlovnim, bolje reći političko-ekonomskim transakcijama.

Montenegrobonus je ostao dužan po osnovu isporučene električne energije KAP-u iznos od –(minus)13.412.118€.

KAP-u je otpisano -(minus)16.940.025€ duga za električnu energiju preko takozvanih CO2 kredita, ( Odluka Vlade i prethodnog Odbora direktora, protiv kojih je EPCG podnijela krivičnu prijavu SDT-u), umjesto da taj novac završi u EKO-Fond. Takođe i po osnovu faktura iz 2021. godine KAP je ostao dužan EPCG -(minus) 5.392.873€.

Samo po osnovu ovih nekoliko transakcija, zahvaljujući odlukama tadašnjeg poslovodstva i vladajuće strukture, EPCG je ostala gubitak od  -(minus)195,720,076€ i kapital je umanjen za 288.957.523€.