Ko su nebinarne osobe: Pobjednik Evrovizije nije ni muškog ni ženskog roda

Ovogodišnja Evrovizija ostaće upamćena po mnogo čemu. Prije svega – politici. Kontroverze u vezi sa učešćem Izraela, diskvalifikacija Holandije, protesti u znak podrške Palestincima u Malmeu. U sjenci politike, možda ispod radara prođe činjenica da će ova Evrovizija biti zapamćena i po tome što je na njoj prvi put pobijedila nebinarna osoba.

Ovaj izraz je mnogima stran. Šta zapravo znači biti nebinarna osoba i da li se radi o novom konceptu?

Nebinarnost naspram cisrodnosti i transrodnosti

Da bi se razumio koncept nebinarnosti, prvo treba napraviti razliku između cisrodnih i transrodnih osoba. Kako bi se ova razlika napravila, treba se vratiti korak unazad i objasniti diferencijaciju između pola i roda.

Kod većine ljudi, rod i pol se podudaraju. Takvi ljudi nazivaju se cisrodnim osobama. Termin je prvi iskoristio njemački seksolog Volkmar Siguš, a od 2013. je uveden u Oksfordski rečnik engleskog jezika. Postoji, ipak, manji dio populacije kod kojih se javlja neusaglašenost između biološkog pola i rodnog identiteta. Takve osobe su transrodne, odnosno one se ne identifikuju sa polom sa kojim su fizički rođene. Termin transrodan takođe potiče iz njemačkog jezika, a svoje moderno značenje dobija 1990-ih.

Na kraju, osobe koje nisu ni cisrodne ni transrodne nazivaju se nebinarnim osobama. Ovaj izraz je takođe uveden u širu upotrebu tokom posljednje decenije prošlog i prve decenije ovog vijeka. Na ovogodišnjem Eurosongu učestvovala su dva takva predstavnika – pobjednik takmičenja Nemo i predstavnik Irske Bambie Thug.

„Oni“ ili „one“

Nebinarne osobe smatraju da je koncept da na svijetu postoje samo dvije rodne opcije nametnut, te da je rodni identitet zapravo lično i unutrašnje iskustvo i percepcija sebe. Dakle, nebinarna osoba je neko ko se ne identifikuje isključivo kao muškarac ili žena, već se osjeća kao mješavina polova ili kao da uopšte nema rod.

Nebinarne osobe imaju svoju zastavu. Ona je nastala 2014. godine, ima četiri pruge i, prema zamisli dizajnera, svaka predstavlja različiti dio identiteta – žuta za one čiji rod postoji izvan binarne podjele na muško i žensko, bela za one koji imaju mnoge ili sve rodove, ljubičasta odaje poštu onima koji predstavljaju jedinstvenost i fluidnost nebinarnih osoba, dok crna boja obilježava one koji nemaju rod.

Postoji dosta rodnih identiteta koje pokriva termin nebinarnosti. Među njima su birodnost, panrodnost, demirodnost, rodna fluidnost, arodnost i drugi.